Wpis ten stanowi dodatek do drukowanej wersji Rajzyfiber, a konkretniej rozdziału „Planowanie podróży”, do pobrania którego serdecznie zapraszam.

Jak zdobyć informacje, aby podejść w nieszablonowy sposób do zwiedzania miasta, inaczej niż większość znajomych? Najłatwiej podpytać tych, którzy już tam byli, jednak aby to zadziałało, oni sami musieliby zastosować nieszablonowe podejście. Można także pytać przewodników, zadzwonić i zapytać mieszkańców. Albo… wykorzystać nowego „przyjaciela, wszechstronnie wykształconego”, który nazywa się GPT.

Ten punkt kieruję również – w przeciwieństwie do całej książki – do osób, które nie czerpią radości z planowania podróży, lub chcą zrezygnować z dotychczasowych usług biura podróży i spróbować zrobić to samodzielnie, ale przytłacza je ciężar tego zadania.

Przeważająca większość znajomych, których pytałem, w jaki sposób podczas planowania podróży wykorzystują Chat GPT, odpowiedziała, że go nie używają. Jednak są i tacy – faktycznie nieliczni, w tym ja – którzy dzięki wykorzystaniu AI oszczędzają mnóstwo czasu. Nie zamierzam w tym miejscu przesadnie się rozpisywać – zobaczymy, jak wyjdzie – ponieważ temat sztucznej inteligencji jest szeroki i można o nim rozmawiać, debatować oraz spierać się całymi dniami. Piszę na ten temat sporo w postach oznaczonych #sztucznaInteligencja. Dlatego w tym miejscu przybliżę tylko kilka sprawdzonych zastosowań GPTo (to jest najmocniejsza wersja GPT, jednak te darmowe, w tym konkurencyjne choćby od Google, można wykorzystać w podobnym zakresie).

Aplikacja mobilna ChatGPT firmy OpenAI
Nim przejdę do sedna tego punktu, wspomnę jeszcze tylko, że jestem ogromnym fanem korzystania z darmowej aplikacji firmy OpenAI „ChatGPT”. Umożliwia ona płynne rozmawianie z tym chatbotem dosłownie w taki sam sposób, jakbyśmy rozmawiali z normalnym człowiekiem przez telefon. Aplikacja jest darmowa i dla mnie stanowi urzeczywistnienie wizji twórców filmu „Her” („Ona”). Do aplikacji można także wrzucać zdjęcia z pytaniem, co się na nich znajduje, lub prosić o tłumaczenia.

Połączenie tej aplikacji ze słuchawkami z przewodnictwem kostnym – które nie zakrywają uszu, dzięki czemu można bezpiecznie spacerować po mieście – tworzy indywidualnego przewodnika towarzyszącego Ci w każdym mieście na świecie. Głos tego przewodnika słyszysz właściwie w głowie, a on zna Twoje preferencje turystyczne. To się nazywa XXI wiek! A tak dokładniej to już trzecia dekada XXI wieku. Część punktów z poniższej listy opisuje właśnie wykorzystanie takiego zestawu słuchawkowego podczas zwiedzania lub systemu głośnomówiącego w samochodzie podczas dojazdu.

1. Planowanie wycieczek i podróży

Przykładowy prompt:

„Zaplanuj dla mojej rodziny (dwie osoby dorosłe i dwoje dzieci w wieku 4 i 7 lat) jednodniową wycieczkę samochodową z Katowic w okolice Brna. Zaplanuj rozpiskę godzinową i listę wszystkiego, co trzeba zobaczyć i co dodatkowo warto odwiedzić w tej okolicy, uwzględnij nasze upodobania do aktywnego wypoczynku i oczywiście coś dla dzieci, aby je nagrodzić po trudach męczącego dnia.”

Odpowiedź GPTo:

Wszystko co znajdziesz poniżej zostało wygenerowane przez GPT w takiej właśnie formie. Nic poniżej nie zmieniałem i nie formatowałem (poza wielkością nagłówków).

Jednodniowa Wycieczka Samochodowa z Katowic do Okolic Brna

Plan Wycieczki

6:00 – Wyjazd z Katowic

• Wczesny start, aby maksymalnie wykorzystać dzień. Zapakujcie przekąski na drogę oraz napoje. Przewidywany czas podróży to około 3,5 godziny (ok. 280 km).

9:30 – Przyjazd do Moravskiego Krasu

• Moravský Kras to jeden z najpiękniejszych obszarów krasowych w Europie, idealny na aktywny wypoczynek. Warto zacząć od Jaskini Punkvy, jednej z najbardziej znanych atrakcji.

10:00 – Zwiedzanie Jaskini Punkvy

• Wizyta w jaskini to wspaniała przygoda dla dzieci i dorosłych. Możecie zobaczyć podziemne jeziora i skorzystać z rejsu łodzią w jaskini. Cała trasa zajmuje około 1,5 godziny.

11:30 – Przejazd do Skalnego Młynu (Skalní Mlýn)

• Krótki przejazd (ok. 10 minut) do Skalnego Młynu, który jest świetną bazą wypadową na dalsze zwiedzanie.

11:45 – Krótki spacer do Macochy (Przepaść Macocha)

• Przepaść Macocha to największa w Czechach i jedna z najgłębszych przepaści w Europie. Dojście na punkt widokowy zajmuje około 20 minut. Widok z góry na przepaść to niesamowite doświadczenie, które na pewno spodoba się dzieciom.

12:30 – Lunch

• W restauracji w Skalnym Młynie można zjeść tradycyjny czeski obiad, a dzieci mogą spróbować czeskiego smaženého sýra (smażonego sera), co na pewno im się spodoba.

13:30 – Przejazd do Brna (ok. 30 minut)

• Po lunchu krótka podróż do Brna, stolicy Moraw.

14:00 – Zwiedzanie Zamku Špilberk

• Spacer po zamku Špilberk, który jest ikoną Brna. Dzieci będą miały okazję poczuć się jak rycerze, zwiedzając mury zamku i odkrywając tajemnice średniowiecznych lochów.

15:30 – Spacer po Starym Mieście w Brnie

• Czas na relaksujący spacer po Starym Mieście, gdzie można zobaczyć m.in. Katedrę św. Piotra i Pawła oraz Plac Wolności (náměstí Svobody). Na placu można zrobić sobie przerwę na lody lub inne smakołyki dla dzieci.

16:30 – Park Lužánky

• Jeden z najstarszych publicznych parków w Europie, idealny na chwilę relaksu. Można tu zrobić piknik, a dzieci mogą się pobawić na placu zabaw.

17:30 – Wizyta w DinoParku Brno

• Na zakończenie dnia proponuję coś specjalnego dla dzieci – wizyta w DinoParku Brno, który znajduje się na terenie centrum handlowego Olympia. To park tematyczny, gdzie dzieci mogą zobaczyć modele dinozaurów w naturalnych rozmiarach, co będzie dla nich nagrodą za aktywny dzień.

19:00 – Kolacja w restauracji w DinoParku lub pobliskiej

• W DinoParku lub w pobliskiej restauracji można zjeść prostą kolację, np. pizzę czy spaghetti, co na pewno zadowoli najmłodszych.

20:00 – Powrót do Katowic

• Po pełnym wrażeń dniu czas na powrót do domu. Przewidywany czas podróży to około 3,5 godziny. Powrót do Katowic około godziny 23:30.

Lista Rzeczy do Zabrania:

1. Dokumenty: Dowody osobiste, prawo jazdy, ubezpieczenie samochodu, karta EKUZ.
2. Prowiant: Przekąski na drogę (kanapki, owoce, batony), woda i soki dla dzieci.
3. Odzież: Wygodne ubrania na cały dzień, kurtki przeciwdeszczowe (pogoda może być kapryśna).
4. Sprzęt turystyczny: Wygodne buty do chodzenia, plecak, mapa lub GPS.
5. Zabawki/gry: Gry podróżne, książki lub tablety na czas jazdy samochodem.
6. Krem z filtrem i kapelusze: Ochrona przed słońcem.
7. Aparat fotograficzny: Aby uwiecznić najpiękniejsze chwile.

Co Warto Zobaczyć Dodatkowo:

• Ogród Botaniczny w Brnie: Idealne miejsce na krótki spacer wśród egzotycznej roślinności.
• Techniczne Muzeum w Brnie: Interaktywne wystawy, które mogą zainteresować dzieci i dorosłych.
• Brněnská přehrada (Zbiornik Brněński): Możliwość rejsu statkiem lub spaceru wzdłuż brzegu jeziora.

Ten plan zapewnia aktywny wypoczynek, a także atrakcje, które zadowolą zarówno dorosłych, jak i dzieci. – koniec odpowiedzi GPT.

Wszystkie grafiki w tym tekście to automatycznie wygenerowane przez GPT ilustracje do udzielonych przez niego wypowiedzi, bez naszych modyfikacji. Dlatego częściowo mogą wydawać się dziwne, a już w szczególność napisy.

Komentarz:

Tak szczegółowa komenda wygeneruje dla nas naprawdę ciekawy, wartościowy i szczegółowy plan dnia, uwzględniający aktywności i czas na odpoczynek, z precyzyjnie określonymi godzinami (dojazdu, czasu poświęconego na konkretne atrakcje) oraz z miejscami, gdzie dzieci będą mogły pobawić się na placach zabaw. Gdy pierwszy raz wpisałem coś podobnego do GPT, byłem naprawdę w szoku. Choć prawdę mówiąc, za każdym razem jestem w szoku – tym bardziej, że wersja GPTo wygenerowała dla mnie, bez mojej prośby, listę rzeczy, o których nie powinniśmy zapomnieć. Pełny tekst – tak jak i wszystkie następne – zamieszczam w poście.

Jeżeli jednak nie masz zaufania do rekomendacji maszyny, a masz kilkoro blogerów turystycznych, których gust i styl podróżowania podzielasz, to możesz poprosić AI o zaplanowanie wycieczki bazującej na atrakcjach podanych na ich stronach – i wkleić linki. Możesz także poprosić ją o przetłumaczenie i streszczenie dowolnego długiego opisu – choćby z Wikipedii, PWN, czy Britannica – i na jego podstawie zaproponowanie spersonalizowanej wycieczki. Pamiętaj, że chatboty to narzędzia jak każde inne, i to Ty musisz nauczyć się, jak z nich korzystać.

PS: W wcześniejszych generacjach Chat GPT zdarzało mi się, że bot potrafił w bardzo precyzyjnie zaplanowanej wycieczce dołożyć atrakcje nie z tego regionu. Dlatego nauczyłem się w kolejnym prompcie prosić go, aby sprawdził jeszcze raz, czy wszystkie wcześniej zaproponowane przez niego atrakcje na pewno są tam, gdzie napisał, że są. O dziwo, tego typu algorytmy rewelacyjnie potrafią przyznawać się do błędów i korygować swoje wypowiedzi.

Jeżeli zastanawiasz się, dlaczego użyłem sformułowania „prosić” przy wydawaniu poleceń maszynie, to uważam, że w chwili, gdy dojdzie do buntu maszyn, chciałbym być postrzegany przez sztuczną inteligencję jako ten miły i sympatyczny człowiek, którego może wstawią na koniec listy istot do eksterminacji. A tak naprawdę to nie. Piszę prompty w stylu grzecznościowym, aby nie wyrabiać w sobie nawyku czatowania na komputerze/telefonie w sposób odczłowieczony i niegrzeczny, ponieważ takie zachowania łatwo wchodzą w krew i z czasem mogą prowadzić do kopiowania ich na czaty z ludźmi – współpracownikami, z którymi bardzo wiele informacji wymieniam równolegle do czatowania z GPT.

2. Tworzenie spersonalizowanych przewodników

Przykładowy prompt:

„Wygeneruj dla mnie przewodnik turystyczny po okolicy Bielska-Białej z uwzględnieniem mojej pasji do prahistorii, średniowiecza i rozwoju przemysłu. Dodatkowo zaproponuj coś bardzo lokalnego na lunch.”

Odpowiedź GPTo:

Przewodnik Turystyczny po Okolicach Bielska-Białej

1. Bielsko-Biała – Miasto Przemysłowej Historii

Rozpocznij swoją podróż od centrum Bielska-Białej, miasta o bogatej historii przemysłowej, nazywanego niegdyś „Małym Wiedniem” ze względu na swoją architekturę i znaczenie gospodarcze. Kluczowe miejsca związane z historią przemysłu:

• Muzeum Techniki i Włókiennictwa w Bielsko-Białej
  Mieści się w zabytkowym budynku dawnych zakładów włókienniczych, gdzie możesz zapoznać się z historią rozwoju przemysłu włókienniczego, który odegrał kluczową rolę w rozwoju miasta. Ekspozycje obejmują maszyny włókiennicze, tkaniny oraz historie związane z lokalnym przemysłem.
• Zamek Sułkowskich
  Zamek, który kiedyś pełnił funkcję rezydencji książęcej, dziś jest siedzibą Muzeum Historycznego. Znajdziesz tu bogate kolekcje związane z historią miasta, w tym dokumenty i artefakty przemysłowe oraz wystawy poświęcone życiu w Bielsku-Białej na przestrzeni wieków.

2. Wilamowice – Średniowieczna Osada

Wilamowice, położone niedaleko Bielska-Białej, to miejscowość z bogatą historią, sięgającą średniowiecza. Warto odwiedzić:

• Kościół pw. Św. Stanisława
  Gotycka świątynia z XIV wieku, która zachowała wiele oryginalnych elementów architektonicznych. Kościół jest jednym z najważniejszych zabytków średniowiecznych w regionie.
• Skansen w Wilamowicach
  Choć jest to niewielka atrakcja, skansen oferuje wgląd w życie średniowiecznej osady, z rekonstrukcjami budynków i wystawami poświęconymi życiu codziennemu w tamtych czasach.

3. Góra Żar – Ślady Dawnych Oceanów

Dla miłośników prehistorii Góra Żar, położona nieopodal Bielska-Białej, jest miejscem wyjątkowym. Góra ta, będąca częścią Beskidów, jest geologicznym świadectwem prehistorycznych czasów:

• Prehistoryczne Wapienie i Skamieniałości
  Góra Żar skrywa ślady dawnych oceanów w postaci wapieni i skamieniałości. Możesz spróbować swoich sił w ich poszukiwaniu, co może być fascynującą przygodą dla każdego pasjonata prahistorii.
• Kolejka linowo-terenowa na Górę Żar
  Podczas wjazdu kolejką możesz podziwiać piękne widoki na okolicę, a na szczycie góry zrelaksować się, odkrywając więcej śladów prehistorycznych.

4. Cieszyn – Średniowieczna Perła

Cieszyn, leżący nieco dalej od Bielska-Białej, ale wciąż w zasięgu jednodniowej wycieczki, to miasto o średniowiecznej historii i kulturze:

• Rotunda św. Mikołaja
  Jeden z najstarszych zabytków architektury romańskiej w Polsce, z XI wieku, znajdujący się na Wzgórzu Zamkowym. Jest to ikoniczny obiekt, który pojawia się na banknocie 20-złotowym.
• Cieszyńska Wenecja
  Malownicza część miasta, której korzenie sięgają średniowiecza, z wąskimi uliczkami i urokliwymi kamienicami. Spacer po Cieszynie to podróż w czasie, która pozwala zanurzyć się w klimacie dawnych wieków.

5. Lunch – Lokalna Kuchnia

Podczas przerwy na lunch proponuję spróbować czegoś bardzo lokalnego:

• Kwaśnica
  Tradycyjna zupa beskidzka, kwaśna kapusta gotowana na mięsie, często z dodatkiem ziemniaków i kawałków wędzonego mięsa. Idealna na górskie klimaty.
• Placki po węgiersku
  Choć nazwa sugeruje kuchnię węgierską, to placki ziemniaczane z gulaszem mięsnym to popularne danie w regionie Bielska-Białej, serwowane często z dodatkiem kwaśnej śmietany.

Polecam odwiedzić Karczmę Rogata w Bielsku-Białej, która specjalizuje się w regionalnych potrawach i zapewni wam autentyczne doświadczenie kulinarne.

6. Kopalnia Guido – Zjazd do Podziemi

Jeśli czas pozwoli, warto zakończyć wycieczkę wizytą w Kopalni Guido w Zabrzu (około 1 godziny jazdy z Bielska-Białej). To niezwykłe miejsce pozwala na zejście na głębokość 320 metrów pod ziemię, gdzie można poznać historię górnictwa i zobaczyć, jak wyglądały dawne prace górnicze.

Podsumowanie

Okolice Bielska-Białej oferują fascynującą mieszankę historii, od prahistorii, przez średniowiecze, po rozwój przemysłu. Dzięki temu jednodniowemu przewodnikowi możesz w pełni cieszyć się wszystkimi swoimi pasjami, a przy okazji zasmakować lokalnej kuchni. Ciesz się odkrywaniem tego niezwykłego regionu! – koniec odpowiedzi GPT

Komentarz

GPT może generować unikalne przewodniki turystyczne dostosowane do indywidualnych zainteresowań i potrzeb podróżnika, zawierające mało znane, ale fascynujące miejsca, które zwykle umykają tradycyjnym turystom. Na ten prompt GPT odpowiedział naprawdę świetnie, dzieląc przewodnik na cztery kategorie wynikające z zapytania, a ponadto wskazał konkretny lokal serwujący to, co polecił na lunch. WOW.

Jeżeli przekonałeś się do takiego generatora przewodników, polecam tworzenie różnych tematycznych wątków w historii jego odpowiedzi. Oznacza to, że jeśli raz określiłeś, co lubi Twoja rodzina, albo czym Ty się interesujesz – jak w tym przypadku – to kolejne pytania, aby nie powtarzać tego samego, można zadawać w tym samym wątku, np. „Wycieczka po Bielsku-Białej była udana, zaproponuj coś w identycznym duchu we włoskiej Genui”. GPT bardzo dobrze nawiązuje do wcześniejszych odpowiedzi, a gdy doprecyzujesz, co Ci się podobało podczas wcześniejszych wycieczek, kolejne propozycje będą jeszcze lepiej dostosowane do Twoich gustów.

Możesz go także poprosić o zasugerowanie najlepszego terminu na odwiedzenie danego regionu, z uwzględnieniem pogody, cen i Twoich zainteresowań.

3. Interaktywne opowieści

Przykładowy prompt:

„Odwiedzamy właśnie włoską Pizę, a dzieci wydają się odrobinę znudzone. Czy możesz wygenerować dla nich opowiadanie, w którym Maja i Leo będą głównymi bohaterami, a akcja będzie osadzona w jakimś bardzo interesującym okresie historycznym tego miasta? Chciałbym
im pomóc poczuć charakter tego miejsca i pobudzić ciekawość do odkrywania tego, co w mieście najciekawsze.”

Odpowiedź GPTo:

Opowiadanie: „Tajemnica Krzywej Wieży”

W pięknym włoskim mieście Pizie, na słonecznym placu Campo dei Miracoli, znajdowali się Maja i Leo – rodzeństwo, które uwielbiało przygody. Choć byli w jednym z najpiękniejszych miejsc we Włoszech, czuli się trochę znudzeni. Mama i tata pokazywali im wszystkie zabytki, ale dzieci pragnęły czegoś więcej – prawdziwej przygody.

Nagle, kiedy rodzina stała przed słynną Krzywą Wieżą, Maja i Leo zauważyli coś dziwnego. Na jednej z kamiennych płyt, u stóp wieży, pojawiło się delikatne, złote światło. Było to tak subtelne, że nikt inny tego nie zauważył. Maja podeszła bliżej i ostrożnie dotknęła kamienia. Nagle ziemia pod ich stopami zaczęła lekko wibrować, a oni poczuli, jakby coś ich pociągnęło do środka.

Nim się zorientowali, Maja i Leo zostali przeniesieni w czasie – znaleźli się w średniowiecznej Pizie, w roku 1173, w momencie, gdy zaczynano budowę Krzywej Wieży. Plac był pełen ludzi – robotnicy pracowali przy wznoszeniu wieży, rzemieślnicy zajmowali się cięciem kamienia, a architekci żywo dyskutowali o projekcie.

„Gdzie my jesteśmy?” – zapytał Leo, rozglądając się z zaciekawieniem. „Czy to możliwe, że przenieśliśmy się w czasie?”

„Chyba tak!” – odpowiedziała Maja. „Popatrz, to przecież początek budowy Krzywej Wieży!”

Rodzeństwo postanowiło zwiedzić plac budowy. Było fascynujące zobaczyć, jak powstaje coś, co w ich czasach było już słynnym zabytkiem. Podeszli do jednego z architektów, który wyglądał na bardzo zmartwionego.

„Co się stało?” – zapytała Maja.

Architekt westchnął ciężko. „Wieża zaczyna się pochylać, a my jeszcze nawet nie skończyliśmy pierwszych pięter! Nie wiemy, jak temu zaradzić…”

Maja i Leo zrozumieli, że to był właśnie ten moment, kiedy wieża zaczęła się krzywić, co w przyszłości uczyni ją sławną na całym świecie. Zaczęli się zastanawiać, jak mogą pomóc.

„Może powinniście wzmocnić fundamenty z jednej strony?” – zaproponował Leo.

Architekt spojrzał na niego zaskoczony. „To nie jest takie proste, chłopcze. Musimy to dobrze przemyśleć, ale kto wie, może to pomoże…”

Rodzeństwo spędziło cały dzień, pomagając przy budowie i poznając ludzi, którzy byli zaangażowani w tworzenie tego niezwykłego miejsca. Spotkali rzemieślników, którzy rzeźbili kamienie z największą precyzją, i inżynierów, którzy próbowali znaleźć sposób, by zatrzymać pochylanie się wieży. Zrozumieli, jak wiele pracy i pasji włożono w budowę tego cudu architektury.

Kiedy słońce zaczęło zachodzić, złote światło ponownie otoczyło Maję i Leo. Znaleźli się z powrotem w swoich czasach, na placu Campo dei Miracoli, tuż przed Krzywą Wieżą. Wszystko wokół nich wyglądało teraz inaczej – z nową perspektywą, pełną wiedzy o tym, jak powstała ta niesamowita budowla.

„Maja, Leo, co powiecie na lody?” – zapytał tata.

„Tak, poprosimy!” – odpowiedzieli, ale tym razem, zamiast nudzić się, poczuli silne pragnienie, by dowiedzieć się więcej o historii tego miejsca.

„Czy wiecie, że Krzywa Wieża zaczęła się pochylać już podczas budowy?” – zapytała Maja.

„Tak, widzieliśmy, jak wszystko się zaczynało!” – dodał Leo z uśmiechem.

Od tego dnia, Maja i Leo patrzyli na Pizę zupełnie inaczej. Wiedzieli, że każde miejsce ma swoją historię, pełną tajemnic i niezwykłych opowieści. A Krzywa Wieża nie była już tylko budynkiem – była żywą częścią historii, której byli częścią, choćby na chwilę.

I tak, z nową energią i ciekawością, zaczęli odkrywać każde zakamarki tego wspaniałego miasta, wiedząc, że w każdym z nich może kryć się kolejna, fascynująca przygoda. – koniec odpowiedzi GPT

Komentarz

Podczas wizyt w historycznych miejscach GPT może tworzyć interaktywne opowieści, które ożywiają przeszłość i sprawiają, że zwiedzanie staje się bardziej angażujące i edukacyjne. Im więcej szczegółów o głównych bohaterach podasz, tym bardziej rozwinięta będzie „powieść” – tak, powieść, bo poprosiłem GPT w kolejnym poleceniu, aby umilił dzieciakom godzinną podróż samochodem, więc to opowiadanie może być naprawdę długie. Co więcej, GPT może je czytać na głos poprzez Android Auto!

4. Narracja audio

Przykładowy prompt:

„Właśnie wysiedliśmy z samochodu w Wiedniu przy Ratuszu, robiąc sobie dwugodzinną przerwę na rodzinnej trasie do Słowenii. Jest godzina 3 w nocy. Co Twoim zdaniem powinniśmy zobaczyć w tym mieście, aby rozprostować nogi i pozostać na tyle zainteresowanymi, by dokończyć zwiedzanie podczas trasy powrotnej? Wejdź w rolę miejskiego przewodnika i oprowadź nas po tym mieście, opowiadając jak najwięcej ciekawych faktów historycznych, które mogą nas zainteresować i obudzić podczas tego nocnego spaceru.”

Odpowiedź GPTo:

Nocny Spacer po Wiedniu: Przewodnik po Najważniejszych Miejscach i Historiach

Witamy w Wiedniu!
Jest godzina 3 nad ranem, miasto pogrążone jest w ciszy, a Wy, prosto z samochodu, jesteście gotowi na krótki, ale fascynujący spacer po jednym z najbardziej historycznych miast Europy. Zaczniemy naszą nocną wędrówkę od Ratusza, przy którym właśnie się znajdujemy.

1. Ratusz w Wiedniu (Rathaus)

Ratusz w Wiedniu to jeden z najbardziej imponujących budynków neogotyckich w mieście. Został zaprojektowany przez Friedricha von Schmidta i ukończony w 1883 roku. Co ciekawe, Ratusz był świadkiem wielu historycznych wydarzeń, od manifestacji politycznych po koncerty i festiwale. Budynek jest siedzibą burmistrza Wiednia oraz Rady Miasta. Warto zwrócić uwagę na 98-metrową wieżę, na szczycie której znajduje się postać zwaną „Rathausmann” – jeden z symboli miasta.

Ciekawostka: Każdej zimy przed Ratuszem odbywa się słynny Jarmark Bożonarodzeniowy, a latem często organizowane są festiwale filmowe i muzyczne.

2. Parlament Austrii (Österreichisches Parlament)

Stąd udajemy się na krótką przechadzkę do budynku Parlamentu Austrii, który znajduje się niedaleko. Ten klasycystyczny gmach, zaprojektowany przez Theophila Hansena, został ukończony w 1883 roku. Jego fasadę zdobią kolumny i posągi wzorowane na starożytnych świątyniach greckich, co miało podkreślić ideę demokracji. Na szczycie schodów przed budynkiem znajduje się fontanna Ateny, bogini mądrości i sprawiedliwości.

Ciekawostka: Parlament był miejscem wielu kluczowych momentów w historii Austrii, w tym proklamacji Republiki Austrii w 1918 roku po upadku monarchii Habsburgów.

3. Ringstraße – Serce Cesarstwa

Spacerując wzdłuż Ringstraße, głównej ulicy okalającej stare miasto, odkryjecie historię imperialnej potęgi Austrii. Ta szeroka aleja, zbudowana w drugiej połowie XIX wieku, była symbolem nowoczesności i potęgi Habsburgów. Została wytyczona na miejscu dawnych murów miejskich, które zburzono, aby zrobić miejsce na rozwijające się miasto. Przy Ringstraße znajdują się najważniejsze budynki Wiednia, takie jak Opera Wiedeńska, Muzeum Historii Sztuki czy Muzeum Historii Naturalnej.

Ciekawostka: Habsburgowie byli jedną z najpotężniejszych dynastii w Europie, rządzącą przez ponad 600 lat. To za ich panowania Wiedeń stał się centrum kulturalnym, naukowym i politycznym Europy.

4. Volksgarten – Ogród Ludowy

Kierując się w stronę Hofburga, traficie na Volksgarten, czyli Ogród Ludowy, otwarty w 1820 roku. To miejsce, gdzie mieszkańcy Wiednia mogą odpocząć wśród zieleni, a także podziwiać imponującą świątynię Tezeusza, będącą miniaturą starożytnego Partenonu. W nocy ogród jest zamknięty, ale możecie spacerować wzdłuż jego ogrodzenia, podziwiając pięknie oświetlony Hofburg i czując atmosferę dawnych czasów.

Ciekawostka: Volksgarten był jednym z pierwszych publicznych parków w Europie, a jego założenie było związane z chęcią udostępnienia zielonych terenów miejskich mieszkańcom Wiednia.

5. Hofburg – Cesarski Pałac

Kontynuujemy naszą nocną wyprawę do Hofburga, dawnej rezydencji Habsburgów. Hofburg to ogromny kompleks pałacowy, który przez ponad 600 lat był centrum władzy cesarskiej. Składa się z kilkudziesięciu budynków, w tym apartamentów cesarskich, kaplicy, skarbców, a także Hiszpańskiej Szkoły Jazdy, gdzie do dziś odbywają się pokazy słynnych lipicańskich koni.

Ciekawostka: W Hofburgu urodziła się Maria Teresa, jedna z najważniejszych postaci w historii Austrii, matka Marii Antoniny. Jej rządy były okresem wielkich reform i rozwoju cesarstwa.

6. Plac św. Szczepana (Stephansplatz) i Katedra św. Szczepana (Stephansdom)

Nasz spacer prowadzi teraz do Katedry św. Szczepana, jednego z najbardziej rozpoznawalnych symboli Wiednia. Katedra jest perłą gotyckiej architektury, a jej budowa rozpoczęła się w XII wieku. Warto zwrócić uwagę na jej strzelistą południową wieżę, mierzącą 136 metrów, która była jednym z najwyższych budynków średniowiecznej Europy.

Ciekawostka: W katedrze znajduje się grób cesarza Fryderyka III oraz wiele cennych dzieł sztuki. Jedną z najsłynniejszych legend związanych z katedrą jest opowieść o „Vienna Orpheum”, gdzie według podań w podziemiach miały odbywać się tajemnicze koncerty duchów.

7. Graben – Serce Starówki

Z katedry ruszamy w kierunku Graben, jednej z głównych ulic handlowych Wiednia, znanej z barokowej kolumny morowej – Pestsäule. Ulica Graben była niegdyś rynsztokiem, ale w XVIII wieku została przekształcona w elegancki deptak. Dziś jest pełna luksusowych sklepów i kawiarni, a nocą można cieszyć się spokojną atmosferą, przechadzając się po tej historycznej ulicy.

Ciekawostka: Kolumna morowa została wzniesiona w 1693 roku jako wotum dziękczynne za ocalenie miasta przed dżumą. Jest to jeden z najpiękniejszych przykładów barokowej sztuki publicznej w Wiedniu.

8. Karlsplatz i Kościół św. Karola Boromeusza (Karlskirche)

Na koniec naszej nocnej wędrówki udajemy się na Karlsplatz, gdzie stoi majestatyczny Kościół św. Karola Boromeusza. Kościół ten został zbudowany w stylu barokowym na zlecenie cesarza Karola VI jako dziękczynienie za ustąpienie zarazy. Jego imponująca kopuła i bogate wnętrze sprawiają, że jest jednym z najważniejszych zabytków Wiednia.

Ciekawostka: Kościół Karlskirche jest miejscem, gdzie odbywa się wiele koncertów muzyki klasycznej, zwłaszcza kompozycji Mozarta, który jest nierozerwalnie związany z historią Wiednia.

Podsumowanie

Wasza nocna wędrówka po Wiedniu dobiegła końca, ale to dopiero początek odkrywania tego fascynującego miasta. Spacerując po pustych ulicach, mieliście okazję poczuć prawdziwy klimat cesarskiego Wiednia, poznać jego bogatą historię i zobaczyć najważniejsze zabytki. Mam nadzieję, że ta krótka wyprawa rozbudziła Waszą ciekawość, i że podczas powrotu znajdziecie czas, by wrócić do tych miejsc za dnia, kiedy miasto tętni życiem i odkrywa swoje kolejne tajemnice.

Wiedeń to miasto, które można odkrywać przez lata, więc jestem pewien, że podczas powrotnej podróży znajdziecie jeszcze więcej do zobaczenia i poznania! – koniec odpowiedzi GPT

Komentarz

GPT może tworzyć spersonalizowane narracje audio, które można odsłuchiwać podczas zwiedzania. Tego rodzaju audioprzewodniki mogą zawierać ciekawostki, historie i anegdoty związane z odwiedzanymi miejscami, co czyni zwiedzanie bardziej immersyjnym.

5. Tworzenie dziennika podróży

Przykładowy prompt:

„Właśnie podróżuję samemu już od kilku dni po Kazachstanie i chciałbym spisać moje przemyślenia oraz wszystkie historie, które wydarzyły mi się po drodze. Czy możesz mi w tym pomóc? Zapisuj wszystko, co Ci opowiem, wraz z dzisiejszą datą. Jeśli jakieś moje wypowiedzi będą niepoprawne lub niezrozumiałe, możesz mi zasugerować poprawki. Gdy wrócę z podróży do domu, poproszę Cię o wygenerowanie podsumowania z ciekawymi statystykami i treściami na FB czy Instagram. Później wykorzystamy te teksty do stworzenia wpisów na bloga, więc jeśli uznasz, że warto coś dodać lub o czymś wspomnieć, daj mi znać. OK? Czy powinienem o czymś wiedzieć przed rozpoczęciem dyktowania Ci moich przygód? Masz jakieś praktyczne wskazówki?”

Odpowiedź GPTo:

To świetny pomysł na zachowanie wspomnień z podróży! Jestem gotowy, aby zapisywać Twoje przemyślenia i historie, a także pomóc Ci w ich uporządkowaniu i redakcji. Oto kilka praktycznych wskazówek przed rozpoczęciem:

Praktyczne Wskazówki:

1. Regularność: Staraj się dzielić swoimi przemyśleniami regularnie, np. pod koniec każdego dnia, aby mieć na świeżo wszystkie wydarzenia i emocje.
2. Szczegóły: Zapisuj jak najwięcej szczegółów – im więcej ich podasz, tym lepiej uda się oddać atmosferę Twojej podróży. Opisz nie tylko wydarzenia, ale i swoje emocje, zapachy, smaki, spotkanych ludzi, dźwięki, które usłyszałeś, oraz krajobrazy, które widziałeś.
3. Autentyczność: Pisz szczerze i autentycznie. Czasem warto wspomnieć o trudnościach czy niespodziankach, które spotkały Cię na drodze – to one nadają charakteru Twoim wspomnieniom.
4. Organizacja myśli: Jeśli masz wiele rzeczy do opowiedzenia, spróbuj je podzielić na mniejsze części, np. według miejsc, które odwiedziłeś, lub według dnia podróży. Możemy też stworzyć sekcje takie jak „Ludzie, których spotkałem”, „Najlepsze jedzenie”, „Niespodziewane przygody”, itp.
5. Zdjęcia i multimedia: Jeśli robisz zdjęcia, nagrywasz filmy lub robisz notatki na bieżąco, warto wspomnieć o nich podczas opisywania wydarzeń – będą stanowiły doskonałe uzupełnienie Twoich wspomnień na blogu lub w social media.
6. Otwartość na poprawki: Jeśli coś będzie wymagało doprecyzowania lub poprawy, będę delikatnie sugerował zmiany, aby Twoje teksty były jak najbardziej klarowne i atrakcyjne dla czytelników.
7. Zachowanie chronologii: Ważne jest, aby utrzymać porządek chronologiczny. Gdy wrócisz do domu, łatwiej będzie podsumować całą podróż, jeśli będziesz mógł prześledzić każdy dzień i wydarzenia po kolei.

Gotowość do Pisania:

Jestem gotowy, aby zapisywać wszystko, co chcesz mi opowiedzieć. Po prostu zacznij mówić, a ja wszystko zapiszę i odpowiednio zorganizuję. Możesz zacząć od opowiedzenia o dzisiejszym dniu lub powrócić do wcześniejszych wydarzeń, które chciałbyś zachować na piśmie. Jestem tutaj, aby pomóc! – koniec odpowiedzi GPT

Komentarz

GPT może pomóc w prowadzeniu interaktywnego dziennika podróży, generując opisy miejsc odwiedzanych przez użytkownika, wstawiając zdjęcia i mapy oraz dodając osobiste notatki i wspomnienia. Dzięki temu podróżnik może łatwo stworzyć piękną i spersonalizowaną pamiątkę z podróży.

6. Interaktywne warsztaty kulinarne

Przykładowy prompt:

Jakie najciekawsze tradycyjne śląskie potrawy warto spróbować, przebywając w Katowicach? Czym różni się słynny żymlok od krupnioka, i jak można je przygotować w domu?

Odpowiedź GPTo:

Przebywając w Katowicach, warto spróbować kilku tradycyjnych śląskich potraw, które są nieodłączną częścią regionalnej kuchni. Śląska kuchnia jest bogata w różnorodne smaki, często oparte na prostych, ale sycących składnikach. Oto kilka najbardziej charakterystycznych potraw, które warto poznać:

1. Żurek śląski

• Tradycyjna zupa na zakwasie z mąki żytniej, z dodatkiem wędzonego boczku, kiełbasy i jajka. W odróżnieniu od innych regionów Polski, śląski żurek jest zazwyczaj bardziej kremowy i podawany z ziemniakami. Często serwowany w misce chlebowej.

2. Rolada śląska, kluski śląskie i modra kapusta

• Rolada śląska to wołowe plastry mięsa, nadziewane boczkiem, ogórkiem kiszonym, cebulą i musztardą, a następnie duszone w sosie. Podawana jest z kluskami śląskimi – okrągłymi, ziemniaczanymi kluskami z charakterystycznym wgłębieniem – oraz modrą kapustą (czerwoną kapustą zasmażaną z dodatkiem octu, jabłek i przypraw).

3. Żymlok i krupniok

• Żymlok i krupniok to tradycyjne śląskie kaszanki, choć różnią się składnikami:
  • Krupniok to kaszanka z kaszy gryczanej lub jęczmiennej, z dodatkiem wieprzowej krwi, podrobów i przypraw. Jest jednym z najpopularniejszych śląskich wyrobów.
  • Żymlok różni się od krupnioka głównie bazą – zamiast kaszy używa się bułki pszennej (żymloka). Zamiast krwi dodaje się mleko i jajka, dzięki czemu jest lżejszy i bardziej delikatny w smaku.
  Jak przygotować w domu:
• Krupniok: Ugotowane podroby (wątroba, płuca) i mięso mielone miesza się z kaszą, krwią wieprzową, cebulą i przyprawami. Masę wypełnia się jelitami wieprzowymi i parzy przez około 30 minut w gorącej wodzie (nie wrzącej).
• Żymlok: Pokrojoną bułkę zalewa się mlekiem i pozostawia do namoczenia. Do masy dodaje się ugotowane i zmielone podroby, przyprawy i jajka. Następnie wypełnia się jelita wieprzowe i gotuje podobnie jak krupniok.

4. Hekele

• To śląska wersja sałatki śledziowej. Składa się z drobno pokrojonych śledzi, ogórków kiszonych, cebuli, jabłek i jajek, wymieszanych z musztardą i majonezem.

5. Wodzionka

• Prosta zupa na bazie czerstwego chleba, zalewana wrzątkiem i przyprawiana czosnkiem, solą oraz smalcem. W niektórych wariantach dodaje się kostki boczku lub kiełbasy.

6. Makówki

• Tradycyjny deser bożonarodzeniowy, przygotowywany z mielonego maku, bakalii, orzechów i namoczonej w mleku bułki lub chałki. Układany jest warstwowo i schładzany przed podaniem.

7. Śląskie kołocze (kołaczyki)

• Rodzaj drożdżowego ciasta, które może być nadziewane makiem, serem lub owocami, a następnie posypywane kruszonką. Śląskie kołocze są nieodłącznym elementem świątecznych stołów.

Różnice między żymlokiem a krupniokiem:

• Krupniok jest bardziej wyrazisty w smaku i zawiera kaszę oraz krew wieprzową, podczas gdy żymlok jest delikatniejszy, bazuje na bułce, mleku i podrobach. W domowych warunkach krupniok może być przyrządzany na patelni lub grillowany, natomiast żymlok jest zwykle gotowany lub parzony.

Spróbuj tych potraw podczas wizyty w Katowicach, by doświadczyć prawdziwych smaków kuchni śląskiej! – koniec odpowiedzi GPT

Komentarz

Podczas podróży do miejsc słynących z wyjątkowej kuchni, GPT może organizować interaktywne warsztaty kulinarne, prowadząc użytkownika krok po kroku przez przepisy na lokalne dania, a nawet pomagając w znalezieniu lokalnych składników. Może także odkodować menu napisane w obcym języku czy gwarze, zawierające „dziwne” potrawy, i zasugerować, co warto z niego wybrać.

7. Przewodnik po lokalnych zwyczajach

Przykładowy prompt:

Za chwilę odwiedzę jedną z katolickich świątyń ortodoksyjnych na terenie Macedonii. Czy jest coś, co powinienem wiedzieć przed wejściem do środka, aby nikogo nie obrazić swoim zachowaniem? Powiedz także, na co powinienem zwrócić uwagę wewnątrz, aby docenić różnice kulturowe i specyfikę tego regionu.

Odpowiedź GPTo:

Przed wejściem do katolickiej świątyni ortodoksyjnej w Macedonii warto pamiętać o kilku zasadach, aby okazać szacunek dla lokalnych zwyczajów i wierzeń oraz nie urazić nikogo swoim zachowaniem.

Zasady Zachowania w Świątyni Ortodoksyjnej

1. Ubiór:

• Zarówno mężczyźni, jak i kobiety powinni ubrać się skromnie. Ramiona i kolana powinny być zakryte, a kobiety mogą zostać poproszone o nakrycie głowy chustą. Unikaj krótkich spodenek, koszulek bez rękawów i obcisłych ubrań.

2. Przy wejściu do świątyni:

• Niektóre świątynie mają zwyczaj, aby przed wejściem zdjąć czapkę lub kapelusz, jednak nakrycia głowy dla kobiet są akceptowalne, a nawet zalecane w niektórych miejscach.
• W wielu cerkwiach wierni wykonują znak krzyża i skłon przed wejściem. Jeśli nie czujesz się z tym komfortowo, wystarczy, że zachowasz ciszę i skupienie.

3. Wejście i poruszanie się wewnątrz świątyni:

• Po wejściu do świątyni poruszaj się cicho i z szacunkiem. Unikaj stania na środku przejść i nie odwracaj się tyłem do ikonostasu (ozdobnego muru z ikonami oddzielającego prezbiterium od nawy).
• W cerkwiach prawosławnych jest zwyczaj zapalania świec. Możesz zapalić świecę jako gest szacunku, ale pamiętaj, że świece zapalane na specjalnych świecznikach mają różne znaczenie (np. świece za zdrowie i za zmarłych). Zazwyczaj świece za zdrowie stawia się na wyższych świecznikach, a za zmarłych na niższych.

4. Kontakt z ikonami:

• Ikony są ważnym elementem w cerkwi prawosławnej i są uważane za święte. Miejscowi mogą je całować lub dotykać jako wyraz szacunku. Jeśli nie jesteś pewien, jak postępować, możesz po prostu stanąć przed ikoną, przeżegnać się lub wykonać lekki ukłon. Unikaj dotykania ikon bez wyraźnego powodu.

5. Podczas nabożeństwa:

• Jeśli trafisz na nabożeństwo, zachowuj się cicho, nie przeszkadzaj modlącym się i nie przemieszczaj się zbytnio. W niektórych momentach, takich jak śpiew chóru czy podnoszenie kadzidła, wierni mogą wykonywać pokłony lub przyklękać. Obserwuj miejscowych i zachowuj się odpowiednio.

Na Co Zwrócić Uwagę Wewnątrz Świątyni

1. Ikonostas:

• Ikonostas to charakterystyczny element cerkwi prawosławnej – ściana z ikonami oddzielająca nawę od prezbiterium. Zwróć uwagę na detale: każda ikona ma swoje miejsce i znaczenie. Zwykle znajdziesz na nim ikony Jezusa, Maryi, świętych oraz sceny biblijne.

2. Freski i dekoracje:

• Wiele świątyń w Macedonii posiada bogato zdobione wnętrza z freskami przedstawiającymi sceny z Biblii, życie świętych czy historie z życia Jezusa. Zwróć uwagę na styl malarstwa – w tradycji prawosławnej postacie są często przedstawiane w sposób bardziej symboliczny niż realistyczny, co może różnić się od zachodnich przedstawień.

3. Cerkiewna muzyka:

• W cerkwiach prawosławnych muzyka odgrywa ważną rolę w nabożeństwach. Śpiewy chóralne wykonywane są a cappella i mają charakter podniosły oraz medytacyjny. Jeśli masz okazję je usłyszeć, zwróć uwagę na ich wyjątkowy styl.

4. Miejsca modlitwy:

• W wielu świątyniach znajdziesz specjalne miejsca przeznaczone do modlitwy, zwykle przed ikonami lub świętymi relikwiami. Miejsca te mogą być oznaczone i udekorowane kwiatami lub lampionami. Szanuj prywatność i skupienie osób, które się tam modlą.

Podsumowując, przed wejściem do świątyni ortodoksyjnej w Macedonii warto pamiętać o szacunku dla lokalnych zwyczajów i religii. Wnętrza cerkwi są pełne bogatej symboliki i sztuki sakralnej, która pozwala zrozumieć głębię duchowości tego regionu. – koniec odpowiedzi GPT

Komentarz

Podróżując do różnych kultur, warto znać lokalne zwyczaje i etykietę. GPT może dostarczyć informacji na temat tego, jak zachować się w danym kraju, aby nie urazić miejscowych i zyskać ich sympatię.

8. Dla ciekawskich i głodnych wiedzy tu i teraz!

GPT to nauczyciel znający się na każdym temacie, który w danej chwili może Cię zainteresować, nawet jeśli nie ma on nic wspólnego z odwiedzanym miejscem.

Przykładowe prompty:

„Czy to prawda, że polska husaria podczas bitwy pod Grunwaldem miała już przy sobie broń palną, ale żaden z tych rycerzy nigdy nie próbował ziemniaków?”

„Czym różni się styl gotycki od romańskiego i jakie przykłady tych stylów mogę zobaczyć w Krakowie?”

„Jakie były najważniejsze osiągnięcia naukowe w czasach renesansu i kto z polskich uczonych się do nich przyczynił?”

„Czy mógłbyś opowiedzieć o najbardziej niezwykłych legendach związanych z zamkiem w Malborku?”

„Dlaczego Mikołaj Kopernik uznawany jest za jednego z największych astronomów w historii i co miał wspólnego z Olsztynem?”

„Jakie są najważniejsze pytania filozoficzne, którymi zajmował się Sokrates?”

„Jakie są najrzadziej odwiedzane kraje na świecie i co warto w nich zobaczyć?”

„Dlaczego pustynia Atacama uważana jest za jedno z najsuchszych miejsc na Ziemi?”

„Które granice państw na świecie są najdziwniejsze ze względu na kształt lub przebieg?”

Wykorzystuj to narzędzie z głową

Kończąc ten wątek, chciałbym jeszcze raz podkreślić, że tego typu algorytmy nie są nieomylne i same nie wiedzą, kiedy się mylą. Nie można im ufać w 100%, choć z mojego doświadczenia wynika, że w przypadku generacji GPTo, ich trafność sięga około 97%. Możesz w kolejnym prompcie poprosić o sprawdzenie wiarygodności wcześniejszej wypowiedzi – na podobnej zasadzie działają systemy wykrywające halucynacje AI. Warto jednak najistotniejsze informacje, które nam generują, sprawdzić w innych źródłach.

Na zakończenie kilka tematów do przemyślenia

Jak często dostrzegasz technologie na miarę XXII wieku, którymi się otaczamy? Zwracam na to uwagę w tekście na blogu „Rzut oka w niedaleką przyszłość”, gdzie opisuję perypetie jednego rodzinnego wyjazdu do Krakowa, zaplanowanego przez GPT-4 na Paradę Smoków. Niby zwykła jednodniowa wycieczka, ale niczym podróż w czasie do przyszłości. W tekście zawieram także mnóstwo wskazówek dotyczących tego, jak wykorzystać technologię, aby ułatwić i uprzyjemnić sobie rodzinne wyjazdy.

Na zakończenie dodam jeszcze jedną myśl, która towarzyszy mi od bardzo dawna. Wiele osób obawia się, że z powodu starzejącego się społeczeństwa i zapaści demograficznej w niemal wszystkich krajach na świecie – a już w ciągu trzech dekad we wszystkich – zabraknie rąk do pracy. Do tego dochodzi obawa, że maszyny i AI odbiorą nam wszystkim pracę. Ale czy drugi problem nie jest przypadkiem rozwiązaniem tego pierwszego? Jak to widzisz? Czy maszyny i algorytmy nie są naszą ostatnią deską ratunku, abyśmy mogli przez kolejne pokolenia – jeśli będą – żyć na podobnym poziomie?

Ale zrobiło się filozoficznie i totalnie nie na temat planowania podróży. W takim razie z tymi tematami do przemyśleń Cię pozostawiam.

Zobacz więcej