Ten poradnik powstał, abyś mógł jeszcze na etapie studiów dowiedzieć się, jak już teraz poszukiwać pracy i dlaczego warto zrobić to właśnie w tym momencie.

Poniższy artykuł pochodzi z przewodnika po świecie rekrutacji „Kompetentny student na rynku pracy” napisany przez Agnieszkę Bojdę przy współpracy z Uniwersytetem Bielsko-Bialskim. Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Programu Operacyjnego Wiedza Edukacja Rozwój.

Spis treści

Spis treści

Pierwsza rozmowa telefoniczna

Stres w trakcie rozmowy – jak go opanować?

Zaproszenie na spotkanie

Pytania – Jak się na nie przygotować?

Zakończenie rozmowy rekrutacyjnej

Jak Cię widzą, tak Cię ocenią

Etapy procesu rekrutacyjnego

Siła rekomendacji

Rekrutacja a sprzedaż

!!! Największe błędy podczas rozmowy o pracę !!!

Wszystkie posty dotyczące planowania ścieżki kariery znajdziesz tutaj -> #kariera

Jeżeli nie wiesz od czego zacząć poszukiwanie pracy to zapraszamy Cię do posta pt. „Poszukiwanie pracy – od czego zacząć?”

Pierwsza rozmowa telefoniczna

Powinnam napisać „telefoniczna rozmowa rekrutacyjna”. Dlaczego? Istnieje bardzo duże prawdopodobieństwo, że już na etapie Twojego pierwszego telefonu z pytaniem, czy pracodawca prowadzi aktualnie ciekawe projekty rekrutacyjne, usłyszysz: „Właściwie, dlaczego pan chce u nas pracować?” Piszę to specjalnie tutaj, abyś nie był zaskoczony. Tak naprawdę dzisiaj już bardzo popularna jest pierwsza weryfikacja telefoniczna kandydatów. Rozmowa może potrwać kilkadziesiąt minut. W trakcie takiej weryfikacji może od razu paść pytanie: „Co pan wie na temat naszej firmy?” Dlatego podobnie jak sprzedaży wykonując ten pierwszy telefon musisz wiedzieć, gdzie dzwonisz i po co. Nie wykonuj przypadkowych telefonów, nie licz na szczęście. Im więcej czasu poświęcisz na przygotowanie się w pierwszych etapach (o których pisałam wcześniej), tym większa szansa, że wypadniesz bardzo dobrze.

Na co warto zwrócić szczególną uwagę?

• Poznaj imię swojego rozmówcy. Zwracaj się: pani Aniu, panie Piotrze… nie mów czasem: panie dyrektorze. Pamiętaj: nie dzwonisz do zajmowanego stanowiska, ale człowieka. Im mniejszy dystans będzie między Wami tym lepiej. Oczywiście w granicach rozsądku.
   
• Ton głosu – pomimo tego, że nie będzie Cię widać, Twój ton wiele zdradzi. Czy jesteś denerwowany czy uśmiechnięty. Nie ucz się tekstu na pamięć i czasem nie odczytuj czegoś z kartki. Uśmiechaj się i bądź życzliwy. Pamiętaj, że wiele od tej rozmowy może zależeć. Mów
• wolno i wyraźnie. Może zdarzyć się tak, że ze zdenerwowania zaczniesz mówić bardzo szybko, wręcz nie dopuszczając swojego słuchacza do głosu. W takiej sytuacji weź głęboki oddech i spróbuj zwolnić tempo. Pamiętaj, że w trakcie tej rozmowy masz za zadanie umówić się na spotkanie. Zatem nie odkrywaj od razu wszystkich kart. Pozostaw coś na spotkanie. Staraj się mówić płynnie bez przerywników typu yyyyyyyyyyyyyy. To nie brzmi dobrze. Aby tego uniknąć, wystarczy mówić wolniej. Możesz także poćwiczyć przed spotkaniem, o czym dowiesz się w dalszej części.
   
• Nie żuj gumy, nie jedź w trakcie rozmowy – mam nadzieję, że czujesz jak bardzo nie jest
  to na miejscu.
   
• Unikaj nerwowych tików: stukania paznokciami o biurko, przyciskania mechaniczne myszki, włączania i wyłączania długopisu, stukania obcasami chodząc nerwowo po biurze. To naprawdę wszystko słychać.
   
• Nie prowadź rozmowy, jeśli nie masz komfortowych dla siebie warunków – to w sytuacji, gdyby potencjalny pracodawca do Ciebie zadzwonił. Jeżeli jesteś w samo chodzie (ryzyko utraty zasięgu, brak skupienia na rozmowie), jesteś w pracy (szef i koledzy patrzą na Ciebie), jesteś na przyjęciu rodzinnym (hałas, dzieci, muzyka), możesz śmiało powiedzieć: „Bardzo się cieszę, że pani dzwoni. Nie ukrywam, że czekałam na ten telefon. Niestety w tym momencie nie mam komfortu rozmowy, czy możemy umówić się na inną godzinę (dzień)?”. Dla Twojego rozmówcy będzie to zupełnie normalna sytuacja. Z pewnością uda się Wam umówić na inną porę.

Stres w trakcie rozmowy – jak go opanować?

Przede wszystkim, jeżeli odpowiednio wcześnie i dobrze przygotujesz się do spotkania, stres będzie mniejszy. Mimo tego może się pojawić. I dobrze 🙂 Naprawdę mocno zdziwiłabym się, gdybyś w ogóle nie odczuwał stresu. Przecież bardzo Ci zależy, angażujesz się w takie spotkanie, chcesz wypaść dobrze. To zupełnie normalne! Jeżeli natomiast stres Cię dopadnie na tyle mocno, że zaczniesz się jąkać, pocić, plątać… powiedz to. Mam dokładnie taki sam sposób
na opanowanie stresu w trakcie wystąpień publicznych. Zwłaszcza podczas moich pierwszych wystąpień. Wtedy mówiłam: „Bardzo przepraszam, ale to stres”. Prawie zawsze moje wyznanie kończyło się brawami i dużym wsparciem. Co ważne, w chwili, kiedy wypowiedziałam te słowa, stres po prostu przepadł. Nie wstydź się o tym mówić. Żaden pracodawca nie przyjmie tego źle.
Wręcz przeciwnie – może sam doskonale pamiętać swoją pierwszą rozmowę o pracę i będzie chciał rozluźnić sytuację innym pytaniem (np. o pasje).

Jak cię nie widzą, tak cię słyszą

O co chodzi? Otóż, pomimo tego, że będzie to tylko rozmowa telefoniczna, to tak, jak się będziesz czuł i wyglądał, tak zostaniesz odebrany. Jeśli chcesz zarabiać miliony zachowuj się jak milioner – znasz to? Może wydawać Ci się, że to nie ma znaczenia, czy leżysz w tym czasie na kanapie w dresie, ale ma. Wyprostuj się – Twój ton od razu się zmieni. Jeśli jesteś kobietą to doskonale wiesz, jak takie drobnostki typu: pomalowane paznokcie czy makijaż (nawet minimalny) sprawiają, że czujemy się lepiej. I tu właśnie o to chodzi.

Zaproszenie na spotkanie

No i udało się! Słyszysz upragnione słowa: „Chcielibyśmy zaprosić pana na rozmowę rekrutacyjną”. Super! Możesz być z siebie dumny. Ale nadal trzymaj głowę na karku. To ważne, co dalej usłyszysz. Musisz wiedzieć, jakie informacje będą Ci niezbędne do tego spotkania.

Przygotuj kartkę i długopis. Kończąc rozmowę musisz wiedzieć:

• z kim się spotykasz -to wcale nie musi być osoba, z którą prowadziłeś rozmowę. Dlatego możesz zapytać: „Kto będzie uczestniczyć w spotkaniu?”. Zanotuj każde imię i nazwisko. Śmiało dopytaj o funkcję: kim ta osoba jest w firmie. Upewnij się, że zanotowałeś poprawnie nazwiska,
  
• gdzie ma się odbyć spotkanie – poproś o dokładny adres. Nie zawsze taka rozmowa musi się odbyć w siedzibie firmy. To może być również jeden z oddziałów, to może być biuro agencji rekrutacyjnej, kawiarnia (często w przypadku projektów tajnych). Dlatego zapytaj, gdzie takie spotkanie ma się odbyć,
  
• na którą godzinę masz przybyć – jeżeli studiujesz dziennie lub masz jakąś dorywczą pracę i trudno jest Ci się spotkać w środku dnia, to zaproponuj możliwie najwcześniejszą godzinę, np. 8 lub najpóźniejszą, np. 17. Pamiętaj, że prawdopodobnie osoby takie będą pracowały od 8 do 16, lub 9 do 17 i z pewnością niechętnie będą chciały się spotkać o 19,
  
• informacje dodatkowe – możesz dopytać, czy w trakcie spotkania przewidywane są np. testy (zajmują zwykle trochę czasu), potwierdzenie spotkania na koniec rozmowy poproś o przesłanie potwierdzenia terminu spotkania w @. Powinny tam być zawarte wszystkie powyższe informacje, jednak nie masz takiej gwarancji.

Dlatego notuj, notuj, notuj.

Pytania – Jak się na nie przygotować?

Wielkimi krokami zbliża się upragniona rozmowa rekrutacyjna. Chcesz wypaść jak najlepiej, zatem przygotuj się. Najlepiej, abyś to wszystko, co zaraz napiszę przygotował choćby dziś. Nie czekaj na ostatni moment, to nie kolokwium… nie będzie drugiego poprawkowego terminu :).

Ale spokojnie – pomogę Ci się przygotować. Zatem zaczynamy.

Twoje mocne strony

Zanim zaczniemy przerabiać krok po kroku przygotowanie się do rozmowy rekrutacyjne, wymień, proszę, swoje mocne strony: za co się lubisz, jaki masz talent, co uważasz, że robisz dobrze. Koniecznie zapisz to teraz na kartce w punktach:

1. ………………..
2. ………………..
3. ………………..

Wymień przynajmniej 20 zalet. Zauważ, że wcale nie mam na myśli kwestii zawodowych. Chcę wiedzieć, czy w ogóle postrzegasz siebie dobrze. Jakie masz zdanie na swój temat. Czy może masz naszą polską mentalność i uważasz, że nie robisz niczego dostatecznie dobrze. Kiedy w trakcie rozmowy o pracę zadaję kandydatom takie pytanie, często słyszę: „Trzeba by zapytać kogoś innego…” lub „Trudno mi teraz tak na szybko wymienić…”. To nie jest dobra odpowiedź. Dlatego wypisz je wszystkie na kartce i gwarantuję Ci, że nawet w środku nocy będziesz umieć wymienić przynajmniej pięć zalet. Jeżeli początkowo będziesz miał pustkę, nie martw się – to dość normalne. Powód jest bardzo prosty: kiedy mamy na myśli nasze zalety, talenty, mocne strony, zaczynamy szukać najpierw tak wielkich i niesamowitych umiejętności, że nie potrafimy nic wymyślić. Pomyśl nawet o najdrobniejszej umiejętności, ale ważnej dla Ciebie.

Pytania podczas rozmowy rekrutacyjnej

Z pewnością wiesz, że takich pytań będzie dużo. Jednak mam też dobrą wiadomość dla Ciebie: możesz spokojnie się do większości przygotować. Poniżej podam Ci te, które często padają w trakcie takich spotkań. Nie jest to jednak gwarancja, że właśnie takie padną.

1. Dlaczego zdecydowałeś się do nas aplikować? To pytanie ma na celu sprawdzić, dlaczego chcesz być właśnie tam zatrudniony, ale także pracodawca chciałby wiedzieć, jakie są powody, czym się kierujesz w doborze ofert pracy.
    
   Przykładowa odpowiedź: zapoznałem się z państwa firmą i profilem działalności. Nie ukrywam, iż jesteście liderami w swojej branży. A ja chciałbym się uczyć od najlepszych.
    
   Nie chodzi o to, aby sztucznie słodzić. Jeśli tak nie jest to nie mów tego. Zakładam jednak, że przeglądając oferty pracy chcesz pracować z ciekawym pracodawcą.
    
2. Co wiesz o naszej firmie? Jeżeli odrobiłeś wcześniejsze zadanie, o którym pisałam wyżej, to możesz być spokojny. Pracodawca na pewno o to zapyta. Będzie chciał wiedzieć, czy Twój wybór to efekt przypadku i wszystko Ci jedno, czy nie. Polecam skorzystać ze strony www takiej firmy i przejrzeć zakładki: o nas, czym się zajmujemy, nasza oferta, historia. Nie wszystkie informacje są aktualizowane na bieżąco, dlatego zobacz także KRS. Dowiedz się, kto zarządza firmą, gdzie mieści się siedziba, ilu zatrudnia pracowników, czy mają oddziały itd. Im więcej będziesz wiedział, tym pewniej będziesz czuć się na rozmowie.
    
3. Opowiedz coś o sobie – może myślisz, że to banalne pytanie, ale ono ma na celu sprawdzić, jak się przedstawiasz, tzw. autoprezentacja. Ważny będzie Twój styl wypowiedzi, opanowanie, płynność i oczywiście sama treść. Dlatego jest to jeden z ważniejszych aspektów w trakcie rozmowy. Aby uniknąć stresu, należy przy gotować takie przemówienie. Opowiedz kim jesteś, czym się interesujesz, jakie studia wybrałeś i dlaczego aplikowałeś na wybrane stanowisko. Jeżeli znasz języki obce, również się tym pochwal.
    
4. Jakie są Twoje mocne i słabe strony? Wymień sobie przynajmniej 4 zalety i 2 wady. Przy czym, o ile w zaletach można się śmiało chwalić, to musisz wiedzieć, jeżeli Twoją słabą stroną jest lenistwo, spóźnialstwo czy bałaganiarstwo – to nie będzie dobra reklama. Słabą stroną (dobrze postrzeganą) jest np. jestem bardzo wymagający wobec siebie, jestem perfekcjonistą itd.
    
5. Kim chciałbyś być za 3 lata/Gdzie się widzisz za 3 lata? Oczywiście, Twoja przygoda z pracą dopiero się rozpoczyna, więc to zrozumiałe, że trudno jest Ci to określić. Tak naprawdę nie chodzi o to, aby złożyć jakieś oświadczenie czy zobowiązanie, ale o to, czy chciałbyś się rozwinąć, czegoś nauczyć lub jakie masz predyspozycje.
    
6. Jakie masz oczekiwania finansowe? Bardzo ważne, aby przed spotkaniem wiedzieć, ile chce się zarabiać. Wystarczy, że podasz jaką kwotę chcesz zarabiać. Ale konkretnie i zdecydowanie. Nie obawiaj się, że powiesz zbyt dużo i zostaniesz zdyskwalifikowany. Jeżeli zrobiłeś dobre wrażenie i pracodawca będzie chciał Cię zatrudnić, najprawdopodobniej Cię poinformuje o tym mówiąc: „Na początek to dla nas trochę za duże oczekiwanie, ale proponujemy…”. Pracodawca chce wiedzieć, czy stać go na Ciebie oraz jak się cenisz.
    
7. Kiedy możesz rozpocząć pracę? Jeżeli wszystko poszło dobrze to pracodawca zapyta o Twoją dyspozycyjność. Ale to dobry kierunek 🙂 Wystarczy określić moment, kiedy możesz rozpocząć pracę. Jeżeli jest to okres wakacyjny, to weź również to pod uwagę. Wówczas może powiedzieć, że jesteś dyspozycyjny zaraz po powrocie z urlopu.
    
8. Czy jeszcze gdzieś ubiegasz się o pracę? To zupełnie normalne pytanie. Czasami wręcz pomaga kandydatom. Jeżeli faktycznie masz kilka rozmów to pracodawca uzna, że Twoje umiejętności mogą być interesujące również gdzie indziej. Ale może też chcieć wiedzieć, jakimi firmami się interesujesz. Na to pytanie nie musisz odpowiadać. Wówczas wystarczy, jeśli odpowiesz, że z kilkoma firmami z państwa branży.
    
9. Czy masz jakieś pytania? Wielu kandydatów obawia się tego pytania. Nie wie, czy może dopytywać o różne kwestię, czy wypada, ile zadać pytań. Zdarza się, że jeszcze przed rozpoczęciem spotkania pracodawca może sam od siebie opowiedzieć w szczegółach o samej firmie. Będzie chciał Cię zachęcić. Ale jest kilka pytań, które możesz po spotkaniu zadać:
    
   • Czy mógłbym dokładnie poznać zakres obowiązków na tym stanowisku?
   • Jakie są możliwości rozwoju i ścieżka kariery w firmie?
   • Jak wyglądają następne etapy rekrutacji?
   • Kiedy mógłbym spodziewać się informacji zwrotnej?
   • Od kiedy planują państwo zatrudnienie pracownika?
      

Nie ma jakiegoś limitu, ale też nie przesadź. Nawet jeżeli dojdzie do zatrudnienia Ciebie, to będzie jeszcze czas na szczegółowe ustalenia. Otrzymując ofertę pracodawca powinien zawrzeć tam wszystkie możliwe informacje,takie jak: rodzaj umowy, okres zatrudnienia, okres wypowiedzenia, okres rozpoczęcia pracy, wynagrodzenia, premie (jeżeli są), miejsce pracy, stanowisko i zakres obowiązków. Także na tym etapie spokojnie możesz dopytać jeszcze o wiele
kwestii.

Pytania zakazane

Nie na wszystkie pytania musisz odpowiadać. Wręcz są to pytania niedozwolone i pracodawcom nie wolno ich zadawać. Są to pytania dotyczące:

• Twojej strefy prywatnej (czy masz męża, żonę, masz dzieci, czy planujesz macierzyństwo, czy jesteś zdrowy, ile masz lat),
• religii,
• polityki,
• orientacji seksualnej.

Nie oznacza to, że nie możesz na te pytanie odpowiedzieć. Ważne, czy chcesz i jest to w zgodzie z Tobą i szacunkiem od Ciebie. Spodziewam się, że z uwagi na obawę przed dyskwalifikacją będziesz chciał jednak odpowiedzieć. Można to uczynić odpowiadając neutralnie. Na przykład na pytanie, czy planujesz dzieci możesz odpowiedzieć: „Na razie planuję rozwinąć skrzydła z państwem :)”. I nawet dodać uśmiech. Jeżeli natomiast czujesz, że to wykracza poza Twoją strefę komfortu, to pomyśl, czy z kimś takim chciałbyś pracować. Możesz również po prostu grzecznie i kulturalnie odmówić udzielenia odpowiedzi mówiąc: „Najmocniej przepraszam, ale wolałbym, abyśmy pozostali przy kwestiach zawodowych”.

Staż i praktyki zawodowe

Rozmowa rekrutacyjna również dotyczy staży i praktyk zawodowych. Nie różni się ona niczym od zwykłej rozmowy o pracę. Może tylko odbyć się z opiekunem praktyk wyznaczonym w takiej firmie. To doskonała możliwość rozwoju. Wiele firm oferuje takie staże i praktyki. Zdecydowana większość będzie bezpłatna, ale może się zdarzyć, że będą również płatne. Dlaczego warto skorzystać z takiej możliwości. Przede wszystkim zdobędziesz cenne doświadczenie, którym będziesz mógł się pochwalić w CV. Będziesz miał możliwość pracy z ekspertami w swojej dziedzinie. Nauczysz się pracy w zespole i współpracy z szefem. Pamiętaj też, że to dobry moment na naukę i popełnianie błędów. Staż i praktyka są również określane czasem: mogą trwać 3 miesiące, 5 miesięcy, a nawetrok. Wszystko zależy od firmy. Wiele firm decyduje się na zatrudnienie najlepszych kandydatów po zakończonym stażu czy praktyce. Dlatego pamiętaj, aby nie traktować tego jak jednorazową akcję.

Zakończenie rozmowy rekrutacyjnej

Wracamy do rozmowy rekrutacyjnej. Jeżeli zadałeś już wszystkie swoje pytania, to Twoje spotkanie dobiega końca. Wielu kandydatów z pośpiechu, stresu podaje rękę i wychodzi. Warto pamiętać o kilku kwestiach na koniec. Upewnij się. że wiesz, kiedy możesz spodziewać się informacji zwrotnej, ustal, czy Ty masz zadzwonić, czy masz oczekiwać na odpowiedź. Jeżeli
nie masz numeru telefonu i nie dostałeś na wejściu wizytówki, to możesz poprosić o kontakt. Znacznie łatwiej będzie się kontaktować na telefon komórkowy niż stacjonarny :). Może zdarzyć się tak, że pracodawca określi, że otrzymasz informację zwrotną do tygodnia. A tu mija już drugi
i trzeci tydzień i telefon milczy. Nie polecam czekać. Jestem zadania, że takitelefon Ci nie zaszkodzi. Czasami zdarza się tak, że nagle wyskoczy jakiś pilny temat w pracy i pracodawca zajmie się czymś innym. Nie oznacza to, że Cię nie wybrali, ale że może zakończenie procesu rekrutacji się przeciągnąć. Po co masz się stresować – poczujesz ulgę, jeśli się dowiesz jaki jest powód. Nawet, gdybyś miał usłyszeć, że nie wybrali Ciebie, to przynajmniej wiesz, na czym stoisz.

Rozmowa rekrutacyjna to nie egzamin

Prawie każdy kandydat odrzucony pyta: „Proszę mi powiedzieć, co zrobiłem nie tak?”. To bardzo złe podejście. Rozmowa kwalifikacyjna to nie egzamin. To powinna być rozmowa partnerska, gdzie spotykają się dwie strony i poznając się dowiadują się, czy chcą ze sobą wspólnie pracować. Nie zawsze odrzuca się kandydata dlatego, że był niekompetentny, ale czasami np. osobowościowo nie pasują do siebie. Wiem, że być może teraz szukasz pracy i myślisz sobie, co ja tam wiem, jakie niedopasowanie osobowościowe, jak Ty chcesz pracować. Ale jeżeli miałbyś pracować z kimś, z kim byś się męczył, to lepiej pójść na jeszcze jedną rozmowę. Jednak czasami pojawia się po prostu ktoś lepszy. Ale tym samym nie oznacza to, że Ty wypadłeś źle. Potraktuj to jak doświadczenie. Uwierz mi, że przy kolejnej rozmowie będziesz czuł się jeszcze lepiej i pewniej. Każda taka rozmowa nauczy Cię czegoś nowego. Poza tym możesz przejrzeć kilka ofert i pójść na kilka rozmów, aby wybrać najlepszą dla siebie. Jeżeli otrzymasz odpowiedź negatywną, możesz śmiało zapytać o powody decyzji. Tylko nie traktuj tego tak jakbyś oblał egzamin.

Jak Cię widzą, tak Cię ocenią

Z pewnością przed spotkaniem warto dowiedzieć się, jaki dress code obowiązuje w danej firmie. Dlatego, że nie będzie on jednakowy dla wszystkich branż czy firm. Branża IT czy budowlana charakteryzuje się większym luzem. Warto też się zastanowić, czy w ogóle jesteś w stanie chodzić cały tydzień np. w koszuli. Być może wolałbyś coś luźniejszego. Ale bez względu na to, jaki będzie to dress code, strój musi być czysty i wyprasowany. Nie polecam pstrokatych kolorów, zbyt dużej ilości biżuterii i mocnego makijażu. Częsty błąd, jaki stosują kandydaci, to taki, że nie ubierają się na rozmowę rekrutacyjną, tylko się przebierają. Pamiętam, jak kiedyś na rozmowę przyszła młoda dziewczyna. Aplikowała na stanowisko asystentki zarządu. Już od wejścia miałam wrażenie, że źle się czuła w swoim stroju. W takcie spotkania była bardzo spięta, bawiła się często wiszącymi kolczykami. Do tego nie wiedziała, co zrobić z nogami i przekładała ciągle jedną nogę przez drugą. Oczywiście, mogłam kontynuować spotkanie, ale wiem, że nic by z tego nie było. Przerwałam je i zapytałam, czy czuje się komfortowo. Jakie było jej zdziwienie, kiedy usłyszała to pytanie i od razu zobaczyłam ulgę, ponieważ zaraz dodała: „Nie przepadam za szpilkami i sukienkami”. Zapytałam, dlaczego zatem to włożyła. Odpowiedziała, że myślała, iż tak wypada. Otóż nie! Już sama rozmowa będzie powodowała stres, po co jeszcze sobie dokładać. Jeśli nie nosić szpilek na co dzień, uwierz mi, że na rozmowie nie poczujesz się lepiej, jeśli nie malujesz się codziennie – nie wykonuj makijażu. Masz być sobą. Oczywiście zadaj o włosy, paznokcie, czyste buty. Ale spokojnie może ubrać coś płaskiego. Polecam Ci również przed pójściem na rozmowę ubrać sobie strój i usiąść. Dlatego, że jeżeli np. zdecydujemy się na zakup nowego stronu przed rozmową,to z pewnością przymierzymy go w sklepie na stojąco. A w trakcie spotkania będziesz siedział. Zobacz zatem, jak się taki ubiór układa i czy jest Ci wygodnie. Kobietom nie polecam zbyt dużej ilości biżuterii. Nawet jeżeli na co dzień nosisz jej dużo, to również nie zakładaj takiej ilości. Niestety, w trakcie rozmowy mogą pojawić się nerwowe tiki, które spowodują, że nagle zaczniesz się tą biżuterią bawić. A co z tatuażami? Osobiście jestem zdania, aby ich celowo nie ukrywać. Tzn. jeżeli jest w widocznym miejscu, np. na dłoniach, to przecież nie przyjdziesz w rękawiczkach. Ponadto uważam, że jeżeli pracodawca chce Cię zatrudnić, to za Twoje kompetencje. Jeżeli tatuaże mogą być przeszkodą, to sam od powiedź sobie na pytanie, czy chcesz pracować z kimś takim. Oczywiście, będą zawody, gdzie widoczny tatuaż może być przeszkodą np. asystentka zarządu. Ponadto strój musi być adekwatny do pory roku. W przypadku kobiet, jeżeli zdecydujesz się założyć szpilki, to z zabudowaną pietą i palcami.

Dzień przed rozmową przygotuj dwa stroje na wypadek, gdyby jednak jeden w trakcie śniadania się poplamił lub np. guzik odpadł. Nie będziesz się wtedy tym stresować. Strój pokazuje nasze zaangażowanie w proces rekrutacji i może świadczyć o motywacji oraz nastawieniu do obowiązków. Warto o to zadbać, aby poczuć się pewniej i wywrzeć jak najlepsze wrażenie na potencjalnym pracodawcy. Pamiętaj, że mowa ciała i nasze wypowiedzi także są naszą wizytówką.

Co mówi Twoje ciało?

Na mowę ciała składają się postawa, gesty, mimika i ton głosu. Nie popadałabym też w przesadna panikę, jeśli w trakcie rozmowy wydarzy się coś z tego, co zaraz opiszę, ale warto abyś wiedział, jak mowę ciała mogą odczytywać potencjalni pracodawcy.

Postawa
Już od wejścia pamiętaj o uścisku dłoni, który w pierwszej sekundzie powie Twojemu rozmówcy jaki jesteś. Mocny i stanowczy uścisk (lecz bez przesady) przedstawi Cię jako pewnego siebie człowieka, który wie, po co przeszedł. Plecy powinny być proste – nie garb się. Najlepiej spróbuj
jeszcze w domu usiąść i wypróbować taką postawę. Pamiętaj tylko o wypróbowaniu kilku rzeczy: krzesło, fotel, sofa. Na każdym usiądziesz inaczej. Nie siadaj na brzegu krzesła – to świadczy o Twojej niepewności. Przekładanie ciągłe nóg, bawienie się palcami będzie świadczyło o dużym zdenerwowaniu i braku pewności siebie. Dlatego najlepiej jest ułożyć sobie nogi prostu. Nie krzyżujrąk i nie chowaj pod stołem. To może świadczyćo zamkniętej postawie, braku zaangażowania. Ręce najlepiej położyć na stole lub jeśli, siedzisz na fotelu z oparciem, właśnie na oparciu. Nie machaj nerwowo nogą, czyli nie bujaj jej. To będzie również świadczyło
o Twojej nerwowości i niepewności.

Gesty
Nie gestykuluj zbyt mocno. Ale też nie siedź zupełnie nieruchomo. Bądź naturalny. Zbytnie gestykulowanie może świadczyć o nerwowości.

Mimika
Utrzymuj kontakt wzrokowy. Najlepiej usiądź naprzeciw Twojego rozmówcy, ale w takiej odległości, aby nie być zbyt blisko. Unikanie kontaktu i ciągłe uciekanie wzrokiem może być odebrane jako lęk lub kłamstwo. Ale nie wpatruj się w pracodawcę jak w obraz – to może powodować wzmożone napięcie.

Ton głosu
Mów spokojnie na pełnym oddechu. Zdarza się, że kandydaci zapominają z nerwów o oddychaniu przez co słychać wyraźne drżenie głosu. Jeżeli będziesz mówił bardzo wolno, to możesz zostać odebrany jako osoba flegmatyczna, ale zarazem taka, która zanim odpowie przemyśli pomysł na spokojnie.

Jeżeli będziesz mówić bardzo szybko, niemal bez przerwy, możesz być odebrany jako kandydat pewny tego, co mówi, który nie musi zbyt długo zastanawiać
się nad odpowiedzią. Jeśli jednak wykonasz coś z tych rzeczy – nie panikuj. Jeżeli zaczniesz machać nogą i zdasz już sobie z tego sprawę, to po prostu spokojnie połóż nogi na podłodze
i będzie ok. Nie wszystko będzie oznaczało, że jesteś niepewny, nerwowy lub że kłamiesz. Ale warto, abyś zdawał sobie z tego sprawę.

Etapy procesu rekrutacyjnego

Podsumuję jeszcze jakie mogą być etapy procesu. Nie jest on jednakowy dla wszystkich firm. Czasami są to dwa, a czasami trzy etapy. Wszystko zależy od danej firmy, stanowiska, zapotrzebowania na pracownika itd.

1. Aplikacja na wybraną ofertę pracy
Możesz bezpośrednio odpowiedzieć na interesującą Cię ofertę pracy, którą sam znajdziesz na interesującej Cię stronie internetowej, jak i na portalach ogłoszeniowych.

2. Selekcja kandydatur
Następnie pracodawca selekcjonuje zgłoszone kandydatury. Pośród nich znajduje się także Twoja aplikacja. Dlatego tak ważne jest tworzenie idealnego CV, bo na tym etapie to będzie jedyna możliwość pokazania się przed pracodawcą. CV musi być idealne!

3. Rozmowa telefoniczna
Jeżeli Twoja kandydatura zaciekawiła pracodawcę, może wykonać do Ciebie taki telefon. Najprawdopodobniej musisz się liczyć ze wstępną telefoniczną rozmową.

4. Rozmowa rekrutacyjna
Jeśli w trakcie rozmowy telefonicznej zarówno Ty jak i pracodawca wykazujecie zainteresowanie potencjalnym zatrudnieniem, otrzymasz już zaproszenie na spotkanie, podczas którego pracodawca pozna bliżej Ciebie, Twoje doświadczenie i umiejętności oraz otrzymasz szczegółowe informacje na temat oferowanej pracy.

Metody rekrutacji stosowane przez pracodawców

Baza kandydatów
Większość firm posiada taką bazę, gdzie znajdują się informacje o kandydatach. Stale aktualizowana, pozwala na szybkie odnalezienie osób z preferowanymi umiejętnościami.

Networking
Dlatego tak ważne jest Twoje zadanie o profilu na LinkedIn czy GoldenLine. Ale polecam Ci przejrzeć również Facebook. Wielu pracodawców będzie poszukiwało ciekawych kandydatur tą drogą. Sieć kontaktów to w dzisiejszych czasach podstawa.

Ogłoszenia
Są jedną z najbardziej popularnych metod pozwalających na znalezienie kandydatów.

Metody selekcji kandydatów w procesie rekrutacji

1. Wywiady kompetencyjne i behawioralne – w zależności od specyfiki stanowiska oraz stawianych względem niego wymagań, pracodawca powinien dobierać pytania w taki sposób, aby uzyskać od Ciebie jak najwięcej informacji na temat istotnych, z punktu widzenia oferty pracy, zarówno miękkich, jak i twardych umiejętności.
    
2. Testy językowe/ merytoryczne/ psychologiczne – w zależności od stanowiska i firmy możesz spotkać różne testy. Testy psychologiczne to jedne z najczęściej stosowanych testów podczas rozmowy rekrutacyjnej. Mają za zadanie ujawnić informacje, o których nie ma mowy w dokumentach aplikacyjnych i o jakich nie wspomina sam kandydat, a o jakich często nie zdaje sobie sprawy sam badany. Pracodawca bada inteligencję (zdolność logicznego myślenia, spostrzeganie, wyobraźnię, pomysłowość), osobowość, odporność na stres, role w grupie czy wyznawany system wartości. Zadaniem testów merytorycznych jest określenie poziomu wiedzy kandydata w danej dziedzinie, czyli w tym, w czym on się specjalizuje. Różnią się one od testów umiejętności tym, że w przypadku tych drugich analizie poddawane są również umiejętności i kompetencje kandydata. Przy ocenie merytorycznej natomiast brana jest pod uwagę tylko wiedza teoretyczna i praktyczna.
    
3. Assesment Center– pracodawca może przeprowadzić sesje pozwalające na wielowymiarową ocenę Twoich kompetencji. Posłużyć może się zadaniami zarówno indywidualnymi (np. case study, fact finding, in-basket), jak i grupowymi (np. dyskusje, prezentacje, symulacje, zadania wymagające współpracy oraz wyłonienia lidera).
    
4. Sprawdzanie referencji – pomimo, iż wcześniej nie miałeś zatrudnienia na umowę o pracę, to może realizowałeś ciekawy projekt dla kogoś. To nie zawsze musi być pracodawca, to może być również klient. Słowem ktoś, kto potwierdzi, jak się z Tobą współpracuje, czy realizujesz wszystko w terminie, jak byłeś zaangażowany, sumienny itd.

Siła rekomendacji

Uważam rekomendację za jedną z ważniejszych kwestii, jeśli chodzi o naszą pracę. Znasz na pewno doskonale taki schemat,kiedy poszukujesz sprawdzonego fryzjera, mechanika, kosmetyczki czy lekarza. Jedną z częstszych czynności jakie wykonujemy, to poszukujemy wiadomości w Internecie. Chcemy wiedzieć, jaka jest o kimś takim opinia, czy skorzystanie z ich usług nie będzie błędem. Pracodawca również często poszukuje informacji w Internecie na temat potencjalnego kandydata. Dlatego zadaj o swój wizerunek. Najlepszym do tego miejscem będzie wspomniany już wcześniej LinkedIn. Tam możesz poprosić o rekomendacje klienta, współpracownika, kolegę, nauczyciela… kogokolwiek, kto ma założone konto na LinkedIn i chciałby wyrazić opinię o Tobie.

Wielokrotnie w mojej pracy ta zakładka mi pomogła. Wielu moich klientów czyta opinie na mój temat. Dlatego gorąco Ci to polecam. Jak to zrobić? Znajdujesz osobę z imienia i nazwiska w wyszukiwarce LinkedIn. Następnie wyszukujesz „poproś o rekomendację” i wysyłasz bezpośrednią prośbę do takiej osoby. Proponuję ją spersonalizować, zwłaszcza jeśli to bliski znajomy, aby wiadomość nie brzmiała sztucznie.

Kiedy otrzymasz rekomendację w zakładce „wiadomości” będziesz mógł jeszcze przed publikacją zapoznać się z tekstem. Jeżeli to, co przeczytasz, będzie w porządku, to dodajesz do profilu. Jeżeli zauważysz błędy lub będziesz chciał coś poprawić, prosisz o edycję osobę, która udzieliła Ci tej rekomendacji. Kiedy prosić? Kiedy tylko chcesz. Najlepiej uczynić to zaraz, kiedy zakończysz projekt, pomożesz koledze itd. Wtedy ludzie chętniej udzielają nam rekomendacji, ponieważ właśnie dałeś im to, czego oczekiwali.

Oczywiście, możesz spotkać się z odmową lub brakiem reakcji. I należy to uszanować. Nie każdy tej rekomendacji będzie chciał nam udzielić. Dlatego dbaj o relacje i podtrzymuj je. Nie traktuj ich jak jednorazowej akcji. Nigdy nie wiesz, czy tego człowieka nie spotkasz ponownie i to akurat nie będzie Twój przyszły szef :).

Pamiętam jak w trakcie studiów na jednym z przedmiotów zdawałam ustny egzamin. Stałam i myślałam, że ten człowiek za chwilę zdecyduje, czy zdam czy nie. Egzamin nie należał to najłatwiejszych i pamiętam stres z tym związany i uśmiech egzaminatora :). Pewnie też nie jeden taki egzamin masz za sobą. To poczucie, że Twój los leży w czyichś rękach. I kilka lat później na jedną z moich rozmów rekrutacyjnych staje w progu drzwiach ten człowiek :).

Wiem, co myślicie…, ale wszystko skończyło się dobrze. Takich sytuacji w życiu miałam przynajmniej kilka. Dlatego dbanie o relacje to ogromna sztuka zarówno w życiu prywatnym, jak i zawodowym. Nie polecam palić mostów, ponieważ może jeszcze być nam dane się spotkać. Wracając do rekomendacji – jeśli uznasz, że wyciągnąłeś cokolwiek dla siebie z tego poradnika to będę wdzięczna za kilka słów na LinkedIn, GoldenLine czy Facebook. Dla mnie Twoja opinia jest niezmiernie ważna. Zawsze wierzę w to, co robię i daję siebie na 200%. Chętnie się dowiem, jaki jest Twój odbiór po przeczytaniu poradnika.

Rekrutacja a sprzedaż

Nie byłabym sobą, gdybym nie wspomniała o najważniejszej umiejętności życiowej, czyli o sprzedaży. Wszystko to, co wcześniej opisałam, to zwykły proces sprzedaży. Każdy dobry handlowiec wie, iż zanim pójdzie na spotkanie z klientem, należy go poznać, sprawdzić potrzeby, a następnie dać mu to, czego oczekuje.

W przypadku rozmowy o pracę jest dokładnie tak samo. Należy najpierw dowiedzieć się coś na temat wybranego pracodawcy, następnie kogo poszukuje i z jakimi kwalifikacjami, a później przekonać go, że to Ty! Wszystko to możesz odpowiednio zaplanować.

Pamiętaj, że po drugiej stronie niezależnie od tego, jaką ta osoba pełni funkcję, też jest człowiek. Nie stresuj się, że rozmawiasz z kierownikiem, dyrektorem czy właścicielem. Twoja rola to przygotować się na tyle wcześniej do tego, aby spokojnie móc się jak najlepiej zaprezentować.

Największe błędy podczas rozmowy o pracę

Spóźnienie

Absolutnie nie może się wydarzyć. Nie należy przyjść też dużo przed czasem. Postawisz wówczas pracodawcę w niezręcznej sytuacji. Być może w tym czasie będą odbywały się jakieś inne rozmowy o pracę i nie będzie miejsca dla Ciebie. Bardzo ważne jest sprawdzenie miejsca parkingowego przed samym spotkaniem. Zwłaszcza w dużych miastach może być z tym problem. Wejdź na Google i sprawdź, gdzie znajduje się dokładnie siedziba firmy, czy będziesz miał możliwość spokojnie zaparkować. Jeżeli zauważysz, że może być z tym kłopot, to wyjedź dostatecznie wcześniej, aby mieć czas na to. Jeśli natomiast jesteś w drodze i widzisz, że stoisz
w korku i nie ma szans, abyś dotarł na czas, od razu zadzwoń i poinformuj o tym. Sytuacje losowe przecież się zdarzają.

Nieodpowiedni strój

Przyjście w krótkich spodenkach, klapkach, rażących kolorach, wygniecionym ubiorze to tylko nieliczne elementy, które z całą pewnością źle wpłyną na całą rozmowę. Pamiętaj, że to Twój wizerunek zrobi pierwsze wrażenie. Postaraj się, aby było jak najlepsze.

Nerwowa mowa ciała

Wzrok gdzieś ucieka, ręce drżą, wymachujesz nogami, nadmiernie gestykulujesz. Wszystko to nie wpłynie dobrze ani na Ciebie, ani na dalszą część rozmowy. Postaraj się nad tym zapanować.

Zachowania niedozwolone

Zerkanie w telefon czy też odebranie w trakcie rozmowy. Telefon najlepiej wycisz lub wyłącz. Nie chodzi nawet o sam dźwięk – możesz odebrać wiadomość, która sprawi Ci przykrość lub wprowadzi w złość i nie będziesz mógł się skupić na dalszej część spotkania. Pamiętam, jak ja w trakcie jednego ze szkoleń, które prowadziłam, odebrałam wiadomość, że moja córka ma gorączkę. Nie mogłam się skupić na dalszym szkoleniu, a wiedziałam, że i tak nie mogę go przerwać. Od tamtej pory w trakcie szkoleń telefon mam wyłączony. Absolutnie niewybaczalne jest żucie gumy. Zapewniam Cię, że nie będzie to świadczyć o niczym dobrym. Upewnij się jeszcze przed spotkaniem, że jej nie masz. Nie przeklinaj w trakcie spotkania. Nawet jeżeli rozmowa będzie bardzo wyluzowana i będziesz czuł, że możesz. Zapewniam Cię, że nie jest to odpowiednie zachowanie.

Absolutnie nie może się wydarzyć. Nie należy przyjść też dużo przed czasem. Postawisz wówczas pracodawcę w niezręcznej sytuacji. Być może w tym czasie będą odbywały się jakieś inne rozmowy o pracę i nie będzie miejsca dla Ciebie. Bardzo ważne jest sprawdzenie miejsca parkingowego przed samym spotkaniem. Zwłaszcza w dużych miastach może być z tym problem. Wejdź na Google i sprawdź, gdzie znajduje się dokładnie siedziba firmy, czy będziesz miał możliwość spokojnie zaparkować. Jeżeli zauważysz, że może być z tym kłopot, to wyjedź dostatecznie wcześniej, aby mieć czas na to. Jeśli natomiast jesteś w drodze i widzisz, że stoisz
w korku i nie ma szans, abyś dotarł na czas, od razu zadzwoń i poinformuj o tym. Sytuacje losowe przecież się zdarzają.

Nieodpowiedni strój

Przyjście w krótkich spodenkach, klapkach, rażących kolorach, wygniecionym ubiorze to tylko nieliczne elementy, które z całą pewnością źle wpłyną na całą rozmowę. Pamiętaj, że to Twój wizerunek zrobi pierwsze wrażenie. Postaraj się, aby było jak najlepsze.

Pokrętne odpowiedzi

Jeśli usłyszysz pytanie, nie śpiesz się i zastanów zanim odpowiesz, ale nie udzielaj niejasnych odpowiedzi. Jeżeli na jakieś pytanie nie możesz lub nie chcesz odpowiedzieć, to poinformuj pracodawcę. Przecież nie na wszystko musisz udzielać odpowiedzi, ale spraw, aby nie budzić w rozmówcy braku zaufania.

Kłamstwa w CV

Czasami zdarza się, że kandydat nie dość, że nakłamał w CV, to jeszcze nie zapoznał się z tym przed spotkaniem i zupełnie nie pamięta, co wpisał. Nie muszę chyba pisać, że to właściwie oznacza koniec rozmowy. Niestety, takie kłamstwa wychodzą bardzo szybko. Najczęściej kandydaci oszukują ze znajomością języków lub z zakresem obowiązków.

Negatywne wypowiedzi na temat poprzedniego pracodawcy

Jeżeli nigdzie wcześniej nie pracowałeś, to z pewnością Ciebie to nie dotyczy. Jednak, jeżeli masz już jakieś doświadczenie związane np. z praktykami, nigdy źle nie wypowiadaj się na temat byłego pracodawcy. Nie będzie to dobrze świadczyło o Tobie, dodatkowo pracodawca będzie się obawiał, że też możesz o nim mówić podobne rzeczy po odejściu z firmy.

Brak pytań do pracodawcy

Rzadko się zdarza, aby kandydat nie miał żadnych dodatkowych pytań. Jednak, gdyby tak się stało,to również nie wpłynie na pozytywną ocenę Ciebie, głównie dlatego, że nie będzie to wyglądało na jakieś zainteresowanie z Twojej strony

Nieodpowiednie nastawienie

Może wydawać Ci się to śmieszne, ale to z jakim nastawieniem wejdziesz, spowoduje to, z jakim skutkiem wyjdziesz. Jeżeli wejdziesz nastawiony na przegraną, albo że i tak nic z tego nie będzie, to właśnie tak będzie. Nastaw się pozytywnie, pamiętaj o uśmiechu, bądź wyluzowany. Jakbyś był świadomy po co wchodzisz i z czym chcesz wyjść.

Brak odzewu po spotkaniu

Telefon milczy, a Ty sam go nie wykonujesz. Już wyżej tłumaczyłam Ci, że wiele może być dodatkowych powodów, dla których pracodawca nie poinformuję Cię o wyniku rekrutacji. Poza tym pamiętaj, aby po spotkaniu wysłać mail z podziękowaniem za spotkanie. Takie zachowanie to objaw uprzejmości, która może się w przyszłości opłacić.

Autorka tekstu: Agnieszka Bojda